مبانی نظری تناسب ایات
مبانی نظری تناسب ایات
بخش دوم : پيشينه پژوهشها و آراء علما در مورد تناسب : 45
فصل اول : سده هاي اول تا پنجم 46
فصل دوم : سده هاي ششم تا نهم 52
فصل سوم : سده هاي دهم تا چهاردهم 62
فصل چهارم : علماي معاصر 70
فصل پنجم : مستشرقين 74
بخش سوم : پژوهشهاي موردي آيات 78
فصل اول : سوره بقره آيات 39 - 30 79
فصل دوم : سوره آل عمران آيات 61 - 33 92
فصل سوم : سوره نساء آيات 88 - 80 103
نتيجه گيري : 112
فهرست منابع 115
فصل اول : سده‌هاي اول تا پنجم
در اين فصل برآنيم ، تا با نظرات علما و دانشمندان اسلامي و نيز برخي مستشرقان را در خصوص « تناسب آيات » جمع آوري كنيم ، در اين بخش نظرات صاحبنظران مربوط به قرن اول تا پنجم را بررسي مي كنيم ، در بخش دوم ، علماي قرن ششم تا نهم ، در بخش سوم انديشمندان قرون دهم تا سيزدهم در بخش چهارم ، علماي معاصر و در نهايت در بخش پنجم نظرات مستشرقان را خواهيم آورد .
بررسي هاي انجام شده نشان مي دهد ( نخستين كسي كه به بررسي علم مناسبت پراخت ، شيخ ابوبكر نيشابوري بوده كه در هر مجلس درسش كه قرآن خوانده مي شد ، مي پرسيد چرا اين آيه در كنار آن ديگري قرار گرفته ؟ و چه حكمتي دارد كه اين سوره جنب آن سوره ديگر نهاده شده ؟ بر علماي بغداد به خاطر اينكه علم مناسبت را نمي دانستند ، عيب مي گرفت ) 1 و دومين كتاب در اين زمينه كتاب « البرهان في مناسبة ترتيب سورالقرآن » نوشته ابوجعفر ابن زبير مي باشد ، و سيوطي معتقد است سومين كتاب را در اين زمينه خود وي تأليف كرده و نام آنرا « تناسق الدرر في تناسب السور » نهاده و مي گويد يكي از هم‌عصرانش نيز به نام عمر البقاعي كتابي به نام « نظم الدرر في تناسب الاي و السور » نگاشته .
همانطور كه ملاحظه مي شود ، غالب تأليفات در اين زمينه از قرن هفتم و هشتم آغاز شده و اثري از پيش از اين دوران در دست نمي باشد ، البته از زمان ائمه معصومين ( ع ) آثاري به ما رسيده كه بر وجود تناسب و يكپارچگي آيات دلالت مي كند ، هرچند كه به طور واضح سخني از « تناسب » به ميان نيامده است . ولي ( حضرت رسول اكرم ( ص ) نخستين مفسر قرآن كريم است و مسلمانان صدر اول ، هرگاه در فهم آيات دچار اشكال مي شدند ، معني درست را نزد وي باز مي‌يافتند همو اهل بيت ( ع ) را با قرآن برابرنهاده و از اين رهگذر ، امت اسلامي را به كسب معارف قرآن از آنان رهنمون مي شد .
امام علي ابن ابيطالب (
